De Wandelgek bezocht in Jakarta de Oude Haven van Sunda Kelapa, het Nationale Monument (Monas) op het Vrijheidsplein en het oude Jakarta rondom het door Jan Pieterszoon Coen gebouwde stadhuis van Batavia. Wat verder opviel was het contrast tussen de grote wolkenkrabbers in het centrum en de immense sloppenwijken die tot onder de snelwegen door liepen en die er door het stilstaande water en de grote vuilnisbelten zeer ongezond uitzagen.

Jakarta (ook Djakarta, tot 1942 Batavia) is de hoofdstad en regeringszetel van de Republiek Indonesië. Ze ligt op de noordwestkust van het eiland Java.

Het officiële inwonersaantal van Jakarta bedraagt 8.961.860 (2006). Het verstedelijkte gebied, waar Jakarta deel van uitmaakt heet Jabotabek en heeft ruim 23 miljoen inwoners. Jakarta is het politieke, economische en culturele centrum van Indonesië en de grootste metropool van Zuidoost-Azië.

De stad heeft een lange geschiedenis, waarin ze onder verschillende namen bekendstond: Sunda Kelapa (397-1527), Jayakarta (1527-1619), Batavia (1619-1942) en Djakarta (1942-1972) en sinds 1972 de huidige naam. Sinds Indonesië in 1949 onafhankelijk werd, is Jakarta de hoofdstad van het land.

 

Geschiedenis

Jakarta heette oorspronkelijk Sunda Kelapa. De stad werd later door Fatahillah veroverd, die de stad de naam Jayakarta gaf (op 22 juni 1527, nog steeds de officiële stichtingsdatum van de stad).

Jan Pieterszoon Coen veroverde de stad op de bewoners en vernietigde deze. Op de resten liet hij het nieuwe fort en de nieuwe stad bouwen. Aanvankelijk wilde hij dit Nieuw-Hoorn noemen (naar zijn geboorteplaats Hoorn), maar de heren XVII, de hoogste bestuurders van de VOC, besloten anders. Ze werd Batavia genoemd en bleef dit tot 1942, het jaar dat Nederlands-Indië bezet werd door Japanse troepen. Batavia werd toen hernoemd tot Djakarta.

Na de onafhankelijkheid van Indonesië werd Djakarta hoofdstad van het nieuwe land. In 1972 is de spelling van de stadsnaam veranderd in Jakarta.

Bestuurlijke indeling

Jakarta is een speciaal hoofdstedelijk gebied met de status van provincie en heeft daarom geen burgemeester maar een gouverneur. Voor 1942 had ze wel een burgemeester.

Jakarta bestaat uit vijf gemeenten en één regentschap

• Jakarta Utara (Noord-Jakarta)
• Jakarta Pusat (Jakarta Centrum)
• Jakarta Barat (West-Jakarta)
• Jakarta Timur (Oost-Jakarta)
• Jakarta Selatan (Zuid-Jakarta)
• Kepulauan Seribu (Duizendeilanden; eilandengroep ten noorden van Jakarta)

Bekende bouwwerken

• Monas (Monumen Nasional) op het Vrijheidsplein
• Sunda Kelapa (oude koloniale stadscentrum)
• Taman Impian Jaya Ancol
• Taman Mini Indonesia Indah
• Ragunan zoo
• Duizendeilanden (Kepulauan Seribu)
• Glodok (Chinese wijk)
• Sea World (Dolfinarium)
• Voormalig stadhuis van Batavia waarin nu het Museum Sejarah Jakarta (Historisch Museum van Jakarta) gevestigd is
• Nationaal Museum van Indonesië

Winkelcentra

Jakarta heeft een groot aantal overdekte winkelcentra. Deze centra zijn relatief duur en daardoor ontoegankelijk voor veel inwoners van Jakarta. Jakarta heeft ongeveer 100 overdekte winkelcentra en er worden op dit moment 70 à 100 nieuwe gebouwd. Veel van deze centra strijden op dezelfde markt. Hierdoor staan veel winkelcentra grotendeels leeg en de winkels die in die winkelcentra bestaan moeten er regelmatig mee stoppen.

Enkele populaire winkelcentra zijn:

Pondok Indah Mall, Mal Taman Anggrek, Mangga Dua Mal, Plaza Indonesia, Mal Kelapa Gading, Megamall Pluit, Plaza Senayan, Plaza Semanggi, Mal Artha Gading, Entertainment X’nter, Cilandak Town Square, Grand Indonesia, Pacific Place, Mall Ambasador en Senayan City.

Vervoer

De stad heeft twee internationale vliegvelden: Soekarno-Hatta International Airport en Halim Perdana Kusuma ook wel gespeld als Halim Perdanakusuma. De laatste is uitsluitend voor staatsbezoeken en militair gebruik.

Tal van tolwegen op pijlers vormen een binnenringweg om Jakarta. Deze weg loopt van Tanjung Priok – Cawang – Grogol – Tanjung Priok. De buitenste tolweg wordt momenteel gebouwd en is reeds gedeeltelijk geopend op het traject Cilincing – Cakung – Pasar Rebo – Pondok Pinang – Daan Mogot – Cengkareng. Een andere tolweg verbindt Jakarta met Soekarno-Hatta International Airport ten westen van Jakarta. Eveneens loopt er een tolweg naar de haven van Merak en Tangerang in het westen, Serpong in het zuidwesten, Depok, Bogor en Ciawi in het zuiden en Bekasi, Cibitung, Purwakarta en Bandung naar het oosten.

In Jakarta zijn talrijke spoorlijnen, deze zijn er echter niet op berekend om aan de enorme vervoersvraag te voldoen. De spoorlijnen verbinden Jakarta met zijn aangrenzende steden: Depok en Bogor in het zuiden, Tangerang en Serpong in het westen en Bekasi, Karawang en Cikampek in het oosten. De voornaamste treinstations zijn Gambir, Jatinegara, Manggarai en Jakarta Kota. De voorstadlijnen rijden anno 2011 wel op elektriciteit via bovenleiding.

Twee lijnen van de Jakarta Monorail waren rond de eeuwwisseling in aanbouw: de groene lijn welke de plaatsen Semanggi-Casablanca-Kuningan-Semanggi aandoet en de blauwe lijn welke de plaatsen Kampung Melayu-Casablanca-Tanah Abang-Roxy aan zou moeten doen. Echter werd de bouw afgeblazen wegens financieel problemen. Anno 2011 is men bezig met een 2-lijns metrosysteem, met een noord-zuidlijn tussen Kota e

n Fatmawati die aansluit op de voormalig geplande monoraillijn; en een oost-westlijn, die verbonden wordt met de noord-zuidlijn op het station Sawah Besar.

Jakarta is tevens het knooppunt voor veel buslijnen, die de steden onderling verbinden. Er zijn een tiental vrije busbanen (Busway) in deze stad, waarvan verschillende lijnen gebruikmaken:

• Lijn 1 Blok M- Stasiun Kota
• Lijn 2 Pulogadung – Harmoni
• Lijn 3 Kalideres – Harmoni
• Lijn 4 Pulogadung – Dukuh Atas
• Lijn 5 Kampung Melayu – Ancol
• Lijn 6 Ragunan – Kuningan
• Lijn 7 Kampung Rambutan – Kampung Melayu
• Lijn 8 Lebak Bulus – Harmoni
• Lijn 9 Pluit – Pinang Ranti
• Lijn 10 Tanjung Priok – PGC Cilitan

Er zijn nog vijf busway-lijnen die voor 2020 gebouwd zullen worden:

• Lijn 11 Kampung Melayu – Pulo Gebang
• Lijn 12 Pluit – Tanjung Priok
• Lijn 13 Blok M – Pondok Kelapa
• Lijn 14 Manggarai – Universiteit van Indonesië
• Lijn 15 Ciledug – Blok M

Fietstaxi’s (Indonesisch becak), verzorgen het lokale transport in de straten in sommige delen van de stad. Vanaf de vroege jaren 40 tot aan het begin van de jaren 90 was dit een van de meest voorkomende vormen van transport in de stad. In 1966 waren er naar schatting 160.000 fietstaxi’s actief, ongeveer 15% van de totale beroepsbevolking was fietstaxichauffeur. In 1971 werden de fietstaxi’s verboden op de doorgaande wegen en kort daarna probeerde de overheid een totaalverbod door te voeren, hierdoor daalde het aantal fietstaxi’s aanmerkelijk, maar bleef er toch nog een deel over. In plaats daarvan kwamen er een soort fietsen met kleine motoren.

Klimaat

Jakarta heeft een Tropisch klimaat met als klimaatclassificatie Am (Moessonklimaat). De gemiddelde totale neerslag per jaar is ± 1800 mm.

De gemiddelde maandelijkse temperatuur en neerslag zijn als volgt:

Klimaattabel van Jakarta
Maand	JAN	FEB	MRT	APR	MEI	JUN	JUL	AUG	SEP	OKT	NOV	DEC
Zonneuren/dag	5	5	6	7	7	7	7	8	8	9	6	5
Middagtemp. in °C	29	29	30	31	31	30	31	31	31	31	30	29
Nachttemp. in °C	23	23	23	24	24	23	23	23	23	23	23	23
Neerslag in mm	300	300	211	147	114	97	64	43	66	112	142	203

Media

Kranten

Jakarta heeft meerdere dagbladen zoals Bisnis Indonesia, The Jakarta Post, Indo Pos , Seputar Indonesia, Kompas, Media Indonesia, Republika, Pos Kota, Warta Kota, en Suara Pembaruan.

Televisie

Publieke omroep: TVRI.

Commerciële stations: TPI, RCTI, Metro TV, Indosiar, StarANTV, SCTV, Trans TV, tvONE, Trans 7, en Global TV.

Lokaal station: Jak-TV, O-Channel, and Space-Toon.

Kabel stations: Indovision, ASTRO, TelkomVision, KabelVision

Radio

Jakarta heeft vele tientallen radio stations, enkele hiervan zijn: Sonora: 92.0 MHz, Prambors: 102.2 MHz en Suara Metro 911: 107.8 MHz

Sport

Jakarta is de thuisbasis van verschillende voetbalclubs. De populairste voetbalclub is Persija, die wedstrijden speelt in het Lebak Bulus stadion. Het grootste stadion van Jakarta is het Bung Karno stadion, met een capaciteit van 100.000 zitplaatsen. Het grootste basketbalstadion is het Kelapa Gading Sport Mall in het noorden van Jakarta. Het heeft een capaciteit van 7.000 zitplaatsen en is tevens de thuisbasis van het nationaal basketbalteam van Indonesië.

Problemen

Bevolkingsgroei

In 2007 telde de stad bijna 9 miljoen inwoners; in 1945 waren er dat nog 600.000. De trek van dorps- en bergbewoners naar de stad is sinds de Tweede Wereldoorlog enorm toegenomen. Elk jaar groeit het totaal aantal inwoners van Jakarta met bijna 5%. De mensen komen er werk zoeken. De stad kan moeilijk omgaan met snelle groei van de bevolking, dat probleem zie je terug in de verkeersopstoppingen en de lange rijen bij bushaltes.

Overstromingen

Tijdens het regenseizoen (november-april), heeft Jakarta regelmatig te maken met overstromingen. De ernst en gevolgen van die overstromingen neemt toe als gevolg van:

• toenemende bebouwing, waarbij het nog aanwezige stedelijk groen, waar het regenwater normaliter de grond in kan zakken, vervangen wordt door winkelcentra en kantoorgebouwen;
• het – mede daardoor steeds verder – tekortschietende afwateringssysteem;
• bodemdaling door grondwateronttrekking
• (illegale) ontbossing en verstedelijking in het heuvelachtige gebied stroomopwaarts van Jakarta bij Bogor en Depok.

Bij de overstroming van begin februari 2007 vielen er binnen enkele dagen 47 doden en raakten 200.000 mensen hun huizen kwijt. Op 26 november 2007 overstroomden opnieuw delen van de stad, dit keer vanuit zee. Vooral in de buurt van de internationale luchthaven Soekarto-Hatta en bij pretpark Ancol. Tienduizenden mensen verlieten hun ondergelopen huizen en een tolweg naar het vliegveld werd afgesloten. Duizenden reizigers kwamen vast te zitten op het vliegveld of in het verkeer. Het water stond op sommige plaatsen 1,70 meter hoog.

In de Jakarta Post gaf deskundige Jan Jaap Brinkman aan dat waarschuwingen voor een uitzonderlijk hoge vloed, met een kans van voorkomen van eens in de 18 jaar, zijn genegeerd. Verder zou sprake zijn van een kort geleden ontstaan gat in een dijk dat nog niet was gerepareerd.

Luchtvervuiling

Luchtvervuiling is een belangrijk probleem in Jakarta. De enorme verkeersopstoppingen worden hiervoor verantwoordelijk gehouden. Om zichzelf te beschermen binden veel motorrijders een doekje voor hun gezicht.

Auteursrechtschendingen

De verkoop van illegaal gekopieerd materiaal dat auteursrechtelijk is beschermd, is in Jakarta wijdverspreid. Meestal gaat het om software, en films op dvd. Een van de populaire plaatsen in Jakarta om illegale software te kopen is de Chinese wijk Glodok.