Satelietfoto van de Lagune…

De Lagune van Venetië is een lagune bij Venetië in Italië. De lagune wordt aan de oostkant begrensd door de Golf van Venetië in de Adriatische Zee.

De lagune is ongeveer 55.000 ha groot waarvan 50.000 ha water en 5000 ha land. In de lagune liggen meer dan 120 eilanden waaronder de grotere eilanden Torcello, Burano, Lido en Murano.

De badplaats op de schoorwal wordt Lido van Venetië genoemd.

Ik had persoonlijk meerdere redenen om naar 2 eilanden te gaan, San Lazzaro degli Armeni en het Lido: 1. de Bibliotheek die van horen zeggen heel erg mooi was (op San Lazzaro); 2. beide eilanden waren de verblijfplaats van Byron, wiens avontuurlijke leven mij mateloos boeit en 3. de inmiddels gesloten drukkerij van het klooster, waar lange tijd (tot 1991) Armeense boeken/teksten werden gedrukt. Mij ging het echter om de drukpersen waarop dit gebeurde, want daar waren drukpersen uit de 18e eeuw bij (op San Lazzaro). 4. Op het Lido hadden de roman “Dood in Venetië” van Thomas Mann en de latere verfilming hiervan door Visconti zich afgespeeld.

De lagune is bezaaid met eilandjes waarvan hier een mooi overzicht:

Eilanden in de lagune…

Byron

Mijn voornemen was om in deze stad de schim te volgen van Byron die bijna drie jaar van zijn korte leven doorbracht in Venetië. Hij schreef er zijn mooiste korte gedicht toen carnaval zich in februari 1817 naar zijn einde sleepte en hij de rusteloosheid afzwoer die hem van lichaam naar lichaam dreef. Hij is dan pas negenentwintig, maar al geblaseerd en afgeleefd.

De dichter Lord Byron (Londen, 22 januari 1788 – Mesolongi, 19 april 1824)

So, we’ll go no more a roving
So late into the night,
Though the heart be still as loving,
And the moon be still as bright.
 
For the sword outwears its sheath,
And the soul wears out the breast,
And the heart must pause to breathe,
And love itself have rest.
 
Though the night was made for loving,
And the day returns too soon,
Yet we’ll go no more a roving
By the light of the moon.

Byron telde zijn liefdes – hoog en laag, openbare en geheime, toegelaten en verboden, zijn schulden en zijn desillusies. In Venetië heersten toen de Oostenrijkers en zongen de gondeliers niet meer. Toch bleef hij de drijvende stad trouw, glimmend in haar lagune als een kwal op het strand. Hij sliep in zijn gondel telkens als de parasieten in zijn palazzo – en zijn pauw, aap, wolf, vos en nog wel wat – te veel lawaai maakten. Zijn paarden stalde hij op het Lido. Hij zwom het Canal Grande af, zoals hij de Taag in Lissabon had overgezwommen en de Hellespont bij Troje. Wat een adrenaline, wat een rusteloosheid en dan, uit het niets, deze melancholie, dit afscheid. ‘So we’ll go no more a roving.’ Had het met Venetië te maken? Tast Venetië de zinnen aan? Psychologen beweren dat deze stad de zinnelijkheid zo leegzuigt dat ze focus verliest. Als alles seksuele prikkel wordt, stokt de daad. Wordt de liefde hier ook bedreven? ‘So we’ll go no more a roving.’

Uit wat ik tot nog toe allemaal over Byron heb gelezen, maak ik op dat hij een soort van vroege zwem olympiër was. Hij zwom tijdens zijn reizen over de Hellespont en Taag, zwom tijdens zijn verblijf in Venetië over de totale lengte van het Canal Grande en op 26 juni 1818 won hij er ook een wedstrijdje mee en hij zwom vanuit Venetië helemaal door de lagune naar San Lazarro (alhoewel hij ook een gondel had om hier te geraken) en het Lido.

San Lazarro degli Armeni

Het eiland San Lazzaro in 1813

Naar het Armeense klooster geweest op het Venetiaanse eiland San Lazzaro degli Armeni. Het  is een klein eiland, het klooster (inclusief kloostertuin) beslaat het hele oppervlak.
Voor geïnteresseerden verzorgen de monniken dagelijks rondleidingen door het museum dat in hun klooster is gehuisvest. Je krijgt dan kunstschatten te zien die je niet direct in een kloostermuseum verwacht.
Zo bezitten ze hier de best geconserveerde mummie van Europa  (en tot verdriet van het Louvre en het British museum peinzen de Armenen er niet over om die aan hen af te staan),  het zwaard van de laatste Armeense koning en een verbijsterend prachtige bibliotheek met een groot aantal incunabelen.

Die bibliotheek is zelfs zo bijzonder dat het toch niet meer rijke Venetië de klimaatbeheersing heeft betaald toen de monniken de kosten niet konden opbrengen.

Het eiland San Lazzaro na de uitbreiding in 1945

In het museum heb ik voor het eerst het Armeense schrift gezien. Er zijn 38 Armeense letters en de bibliotheek omvat 150.000 banden en ongeveer 40.000 Armeense manuscripten. De Engelse dichter Byron heeft de laatste periode van zijn leven in dit klooster doorgebracht, werkend aan een Armeens-Engels woordenboek. Byron die in Venetië verbleef zwom regelmatig naar het eiland en had er een eigen studeerkamer.

Lido

Met Lido wordt in het Italiaans een langgerekte schoorwal bedoeld die een lagune van de open zee scheidt.

Het Lido van Venetië is een achttien kilometer lange strook met stranden op een schoorwal in de Lagune van Venetië, die zich uitstrekt van Chioggia naar Jesolo.

De plaats Lido di Venezia op de schoorwal is uitgegroeid tot een mondaine badplaats, met ongeveer 20 000 bewoners, waar ieder jaar in september het filmfestival Venetië gehouden wordt.

Ten minste de helft van de Adriatische kant van het Lido di Venezia wordt gevormd door een zandstrand, waarvan een groot deel behoort tot de verschillende hotels. Deze omvatten het vermaarde Grand Hotel Excelsior en Grand Hotel des Bains, waar Thomas Manns klassieke roman Death in Venice zich afspeelt. De badplaats vond ingang in de wereldliteratuur doordat zij de achtergrond vormt van Thomas Manns boek De dood in Venetië. Deze stranden zijn privé, maar op de noordelijke en zuidelijke uiteinden van de landtong zijn er twee enorme openbare stranden. De Adriatische Zee is vrij schoon en warm.

Er zijn maar acht paarden in Venetië, schrijft een vriend van de dichter in zijn dagboek: vier van brons, op het dak van de San Marco en vier in de stal van Byron op het Lido. Hij galoppeert er mee langs het strand tot Malamocco en terug. Ik vermoed dat hij het gelukkigst was op zijn tochten te paard met Hobhouse en Shelley, meer dan in de armen van een vrouw.

Op 29 oktober 1819 schrijft hij aan Richard Belgrave Hoppner: ‘I have a horse or two more (five in all) and I shall repossess myself of Lido – and I will rise earlier – and we will go and shake our livers over the beach as heretofore – if you like – and we will make the Adriatic roar again with our hatred of that now empty Oyster shell without its pearl – the city of Venice.’

Het is het mooiste wat Byron over Venetië heeft geschreven. Ik adopteer het als mijn motto.