Sachrisabz (Shakhrisabz, Shahrisabz) is een stad in Oezbekistan.

Timoer Lenk, de 14e-eeuwse heerser en veroveraar is hier geboren. Hij bouwde er zijn paleis (Ak-serai) en zijn graftombe. Timoer is echter niet begraven in Sachrisabz, maar in de Gur-Emir in Samarkand.

Geschiedenis

Voorheen bekend als Kesh (dat wil zeggen, “hart-verheugend”) en voorzichtig verbonden met het oude Nautaca, moet Shahrisabz inmiddels worden gerekend tot de oudste steden van Centraal-Azië. Het werd meer dan 2700 jaar geleden gesticht.

Van de 6e tot 4e eeuw voor Christus was het een onderdeel van Akhemeniden rijk.

Alexander de Grote’s Generaal Ptolemaeus zette de satraap van Bactrië en pretendent op de Perzische troon, Bessus gevangen in Nautaca emn beëindigde zo het eens zo grote Achaemenidische Rijk. Alexander de Grote koos ervoor om er zijn winters door te brengen en ontmoette zijn vrouw Roxanna in de omgeving tussen 328-327 v. Chr.

Van de 4e tot de 8e eeuw was Kesh een van de stedelijke centra van Sogdiana.

Tussen 567 en 658 betaalden de heersers van Kesh belastingen aan caghans van Turkse en van Westerse Turkse caghanaten.

In 710 werd de stad veroverd door de Arabieren.

Shahrisabz was de geboorteplaats van Timur (op 9 april 1336). Timur behoorde tot de familie van een geringe lokale chief, en tijdens de eerste jaren van de Timuriden dynastie, genoot het van een aanzienlijk patronage. Timur beschouwde Shahrisabz als zijn “geboortestad” en plande er de locatie van zijn graf. Tijdens de Timuridenperiode werd het centrum van activiteiten/macht verschoven naar Samarkand.

Volgens een legende heeft de Khan van Bukhara, Abdullah Khan II, de stad verwoest in een vlaag van woede over de dood van zijn favoriete paard door uitputting op een steile helling vlakbij de stad, maar hij had later berouw voor de schade die hij had aangericht.

De stad heeft gestreden voor autonomie onder Boechaars gezag. De Russen hielpen de Boechaarse emir om de stad te veroveren in 1870.

Monumenten

Verschillende indrukwekkende monumenten uit de Timuriden dynastie die zijn overgebleven hebben het mogelijk gemaakt dat de oude stad is ingeschreven op de UNESCO World Heritage List. (Zie Lijst van World Heritage Sites in Oezbekistan)

Aq-Saray Paleis

Timur’s Zomerpaleis, het “Witte Paleis” was gepland als het meest grandioze van Timur’s bouwwerken. Het werd gestart in 1380 door ambachtslieden gedeporteerd door Timur uit het onlangs veroverde Chorasmië. Helaas zijn er slechts sporen van zijn gigantische 65 m hoge poort torens overgebleven met blauwe, witte en gouden mozaïeken. Boven de ingang van het Ak-Saray staan grote letters die zeggen: “Als je aan onze macht twijfelt – Bekijk dan eerst onze gebouwen!”

Kok Gumbaz Moskee / Dorut Tilovat (Dorut Tilavat) Complex

Deze vrijdagmoskee werd in 1437 gebouwd door Ulugh Beg ter ere van zijn vader Shah Rukh, haar naam betekent “Blauwe koepel”. Direct achter de Kok Gumbaz Moskee ligt het “Huis van Meditatie”, een mausoleum gebouwd door Ulugh Beg in 1438, maar blijkbaar nooit gebruikt voor begrafenissen.

Hazrat-i Imam Complex

Ten oosten van de Kok Gumbaz is een ander mausoleum complex genaamd Dorus-Saodat (Zetel van kracht en macht), dat het graf van Jehangir, de oudste en favoriete zoon van Timoer bevat. Van de aangrenzende moskee wordt gezegd dat het het graf van een gerespecteerde 8e eeuwse imam: Amir Kulal, bevat.

Graf van Timur

Achter het Hazrat-i Imam emsemble is in 1943 een bunker met een deur die leidt naar een ondergrondse kamer ontdekt door archeologen. De kamer is bijna helemaal gevuld met één enkele stenen kist, waarop inscripties staan waaruit blijkt dat het de bedoeling was dit te gebruiken als Timur’s graf. Nochtans, werd de overwinnaar begraven in Samarkand, niet in Shahrisabz. Mysterieus is dat zijn graf in Shahrisabz twee geïdentificeerde lijken bevatte.

Ook architectonisch van belang zijn de middeleeuwse baden en een 18e-eeuwse bazaar.