6. Tokaj: Village of Wine
We kwamen iets na de middag aan in Tokaj en na nog ongeveer 1,5 tot 2 km de Bodrog opgepeddeld te zijn gingen we aan land.De kano’s nog even afspoelen en daarna Tokaj verkennen.
Tokaj is een stadje in de regio Noord Hongarije. Het ligt op 44 km ten oosten van Miskolc en slechts 65 km van de Oekraïense grens, te midden van lage heuvels (domb) waar de wijnstokken overheen klimmen. Waar de rivieren de Bodrog en Tisza samenvloeien, ligt op de rechteroever Tokaj, het stadje die zijn bekendheid ontleent aan zijn wijnen. Tokaj ligt als het ware ingeklemd tussen de rivier en de wijngaarden. In 1848-1849 werd hier in Tokaj een succesvolle slag geleverd om het bezit van het gebied “aan de andere kant van de Tisza“. In de Rákóczi-kelder aan de Kossuth Lajos tér 13 – ingang in het binnenhof – vonden tijdens de vrijheidsoorlogen belangrijke besprekingen plaats.
Bezienswaardigheden
Bezienswaardigheden zijn er nauwelijks in Tokaj. Van de burcht zijn slechts enkele resten over. Evenals de andere kastelen in dit deel van Hongarije (Szerencs, Sárospatak) speelde het een belangrijke rol tijdens de vrijheidsstrijd in de 17e en 18e eeuw.
Tegenover de ruïnes van de burcht ligt aan de oever van de Bodrog de oude stad met het voormalige Rákóczi-Dessewffy-kasteel in barokstijl. Het staat aan de Bajcsy-Zsillinsky út 15-17.
Verder is er het raadhuis (laat-barok), in de Rákóczi út 44. De plaatselijke geschiedenis en de ontwikkeling van de wijnbouw in deze omgeving kunnen bestudeerd worden in de Grieks-orthodoxe kerk aan de Bethlem Gábor utca 23, die nu als museum is ingericht.
Aan de oever van de Tisza en de Bodrog, die in de Tisza uitmondt, vindt men thans het strandbad van Tokaj. De beide rivieren zijn tot aan de waterkant begroeid, zodat afmeren bijna onmogelijk is. Wel heeft Tokaj een aanlegkade voor de weinige binnenvaart.
Wijn
Voornamelijk doordat er al vele eeuwen beroemde wijnen vandaan komen – in de 11e eeuw werd er al wijnbouw beoefend – is Tokaj buiten Hongarije bekend geworden. Rákóczi maakte de tokajerwijnen in de 18e eeuw in Frankrijk bekend. De zonnekoning Lodewijk XIV zou hem “de wijn van de koning en de koning onder de wijnen genoemd hebben”. Deze anekdote is mogelijk door Rákóczi verzonnen.
Het doolhof van eeuwenoude kelders in Tokaj heeft 24 gangen die in totaal 1,5 km lang zijn. In deze wijnkelders kan 20.000 hl wijn opgeslagen worden. In de stad zijn veel van deze wijnkelders, die ook bezocht kunnen worden, waarbij er een mogelijkheid is om te proeven.
Evenals de kelders rondom Eger vallen de gewelfde plafonds, overdekt met dikke lagen schimmel, het meest op. De flessen zijn eveneens door schimmel bedekt. Tokajerwijnen staan rechtop in de schimmelige rekken. De meeste wijn rijpt tenminste een jaar of 5. De kurken zijn niet van de beste kwaliteit. Zo kan lucht toetreden tot de wijn, waardoor deze geoxideerd wordt. De in de handel zijnde wijn is voorzien van nieuwe kurken van goede kwaliteit en kan goed (staande) bewaard worden.
De tokajerwijnen zijn wit en veelal zoet. Eén van de droge soorten is de Tokaji szamorodni száraz (száraz betekent droog). Tokaji szamorodni édes is de zoete szamarodni. De meest bijzondere wijnen zijn de varianten van Tokaji Aszú, die zoet zijn.
De naam van de streek is ook bekend van de ‘Tokay’ Pinot gris uit de Elzas. Hoewel de Pinot gris druif (in het Hongaars Szürkebarát) een geschiedenis heeft in de Tokaj streek, en daaraan de naam heeft te danken, is het niet langer toegestaan voor de Pinot gris uit de Elzas om Tokay voor zijn naam te zetten. De herkomstbenaming van de wijn is vastgelegd voor Hongarije en Slowakije.

